Siber / Biyolojik Pandemi Uyarılarına Dikkat !

Bilgi teknolojileri altyapısı ve siber güvenliğin bugünlerde daha fazla önem kazandığı kesin. Covid-19 virüsünün ülkemizde tespit edilmesi ve yaygınlaşması itibariyle, virüsten korunma adına alınması gereken önlemlerle ilgili sürekli uyarıldık. Şirket çalışanlarının virüsten etkilenmemesi ve salgını oluşabilecek en az hasarla atlatabilmek adına, çalışma ofislerine gelmeden evden çalışma olanakları değerlendirildi, uzaktan erişim yetkileri kullanıldı.

Yaşanan bu gibi durumlarda sürdürülebilir bilgi teknolojileri altyapısı ve siber güvenlik sistemlerinin varlığı kritik önem taşıyor. Kuruluşlar tarafından kullanılan uzaktan erişim sistemleri, ortak alan kullanımları, şifreleme gibi konularda güvenlik risklerinin değerlendirilmesi, sistemdeki zafiyet durumları ve operasyonların aksamaması için oldukça önemli.

Bu gibi güvenlik düzenleme ve uygulamalarının yalnızca yönetim kademeleri tarafından devreye alınması tek başına yeterli olmayacaktır. Kurum içi eğitimler ile çalışanların farkındalık ve bilgi seviyelerinin artırılması da ciddi ihtiyaç. Bunun yanında şirketlerin olası siber vakalarla ilgili, olay/vaka çözüm metodolojileri oluşturması ve bu anlamda kurum içerisinde işbirliğini oluşturmaları gerekiyor. Benzer şekilde, kuruluşların çalışanlarına ait verilerinin, kişisel veri sınıfına girdiğini unutmaması ve bu tür bilgilerin kuruluş içinde ve dışında işlenmesi ve paylaşılması konusunda gerekli önlemleri almaları konularına dikkat edilmelidir.

Peki, bugün ne oluyor da bu konular daha yoğun şekilde gündem oluyor?

Daha önce birçok yazımda paylaştığım gibi, dünyada stratejik anlamda önemli gelişmeleri takip edebilmek veya küresel anlamda değişimlere en önemli etkilerin ne olduğu ile ilgili bilgi sahibi olabilmek için Dünya Ekonomik Forumu’nu (WEF) takip etmeyi paylaşımlarımda önermiştim. Bu konuda da dünyadan bir sinyal gibi bu forum aracılığıyla (henüz pandeminin dünyada yaygınlaşmasının başlamasından hemen önce) Ekim 2019 tarihinde paylaşılan ‘Event 201’ içeriğine göz atabilirsiniz. Burada, dünyayı derinden sarsacak bir pandemi simülasyonunun nasıl çalışıldığını görebilirsiniz.

Devam eden dönemlerde, benzer açılımlar Johnson&Johnson ve John Hopkins Üniversitesi gibi dünyanın önde gelen kuruluşları tarafından da yapılmıştır. Bu açılımlarda genel kurgu şu başlıkları içeriyordu: Yeni bir virütik pandemi ile milyonlarca ölüm ya da insan sağlığı açısından kalıcı hasarlar, finansal piyasalarda ciddi düşüş, ülke yönetimlerinde başta finansal olmak üzere ciddi yönetimsel değişime zorlayıcı etkiler, mevcut ülke sınırlarının zorlayıcı durumlarla tehdit edilmesi ..

Birkaç yıl kadar önce yapılan bu açılımlar (ya da gelecekle ilgili kurgular), bugünün dünyasının gerçeklerini düşününce tanıdık gelmiştir diye düşünüyorum.

Henüz pandemi tatbikatları yapılıyorken, 2020 Davos Zirvesi’nde Salgına Karşı Hazırlık Geliştirme Koalisyonu kuruluyor. WEF ve Gates Vakfı işbirliği ile CEO Richart Hatchett tarafından aşı çalışmalarının başladığına yönelik paylaşımlar yapılıyor. Sonrasında ise yaşayarak deneyimlendiği gibi pandemi ile mücadele tüm dünyada en öncelikli mesele olarak gerek devlet gerekse özel şirketler uzun bir süre gündemde kalıyor.

Büyük Sıfırlama nedir?

Yakın dönemde gündem olan bir diğer konu ise Büyük Sıfırlama (Great Reset). Dünya Ekonomik Forumu (WEF)’nun, Mayıs 2020’de ortaya attığı kavram. Ve önceki dönemlerde olduğu gibi yine gözler bu kavramın ne olduğunu anlamaya dikildi.

Adı üstünde olduğu gibi, sistemsel bir kapatma / sıfırlamaya işaret ediliyor. Dünyanın yeniden inşa edileceğinin işareti. WEF Başkanı Klaus Schwab, pandemi ile dijitalleşmenin ciddi şekilde yaygınlaşacağını, kapsamının genişleyeceğini açıklamıştı, Mayıs 2020’de. Büyük Sıfırlama hamlesi için ise pandemi ortamının büyük fırsat olacağını açıklamıştı. Her ne kadar bu kavram üzerinde yapılan açıklamalar oldukça şaibeli olsa da size kendi paylaşımlarını yazmak isterim: “Korona krizi şunu göstermiştir: Küresel kapitalizmi yeniden tanımlamalıyız. Korona salgını döneminde işi bittiği anlaşılan liberalizm yeniden tanımlanmalıdır, aksi halde zor yoluyla değişiklikler gelecektir.”

Hatırlarsanız, birkaç gün önce Instagram, Facebook, Whatsapp, Youtube gibi dünyada önde gelen, milyonlarca insanın dijital alanlarda sosyalleşme, haberleşme, anlık iletişim için kullandığı sosyal platformlar birkaç saatliğine dondurulmuş şekilde, işlevsiz hale geldi. Ya da getirildi, bilemiyoruz. Bu bize, WEF tarafından sinyalleri verilen Büyük Sıfırlama adımlarından biri olduğunu hatırlatabilir.

Önceleri, Endüstri 4.0 (Industry 4.0) açılımını yapan Klaus’un paylaşımlarına yer vermiştim. O zaman bahsedilen, ve yeni zorunlu sistem ihtiyacı olarak gösterilen kavram Dijitalleşme idi. Hayatlarımızın dijitalleşme etkisi ile çok daha fazla değişeceği, siber sistemler ve dijital ağlar ile bağlı hale geleceğimizin, aksi halde yaşamamızın sürekliliğinin tehdit edildiği günlerin geldiği işaret edildi. Bu demek oluyor ki, yarı sanal yarı fiziksel unsurlar haline geleceğiz, İnsanlar olarak bizler. Ve buna hazır olmalıyız!

Dikkat edin, pandemi süreci ile birlikte insan olarak yaşamlarımız nasıl değişti, dijital ortamlardan nasıl kopamaz hale geldik. Gerek iş hayatlarımız, gerekse günlük hayatlarımızda gerçekleştirdiğimiz aktiviteler nasıl dijitalleşerek varlığını sürdürmeye devam etti (ya da etmek zorunlu kaldı). Pandemi sürecinde dijital (kripto) paraların sahneye çok daha fazla çıktığını, artık resmen alternatif bir yatırım ve ödeme sistemi haline geldiğini gördük. Eğitim alma-verme şekillerimiz, harcama şekillerimiz, iş yapış şekillerimiz, ofis/ev hallerimiz, alışveriş alışkanlıklarımız ve daha birçok konuda ‘dijital’ kavramının hayatımızdaki duruşunun nasıl değiştiğine tanıklık ettik. Ki bu da tıpkı, zamanında WEF forumunda paylaşıldığı gibi olmuştu.

“Crisis Coming Bigger Than Covid“

Şimdi ise, Küresel Siber Saldırı çanları çalıyor

Dünya Ekonomik Forumu, siber salgın krizinin, “COVID19’dan daha önemli ekonomik ve sosyal sonuçlara yol açacağı” uyarısında bulundu. Virüs gibi görünmez ama her şeyimizi sıfırlayabilecek bir Siber-Pandemi tehdidine işaret edildi, 2019 “Event 201” virüs tatbikatını yapan Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından..

WEF’in web sitesinde, “Cyber Polygon 2021” adlı simülasyon, “Covid-19 krizinin büyük ölçüde hızlandırdığı dijitalleşme eğilimleri göz önüne alındığında, tek bir savunmasız bağlantının, domino etkisiyle tüm sistemi çökertmek için yeterli olacağı” mesajını verdi. Ek olarak, “Bugünkü dijitalleşmenin geleceği olası noktalarında güvenli yaklaşım sergileyebilmek, insanlığın takip eden on yıllar boyunca geleceğini belirleyecektir.” ifadesini kullanıyordu.

Geçtiğimiz yıllarda, Dördüncü Sanayi Devriminden, kol ve beyin gücünün giderek önemsiz hale geldiği teknoloji devrimi diye bahsedilirken, bu devrime geçişin zorunlu hale geldiği bugünler konu ediliyor ve bu açılımlar koordineli halde “Büyük Sıfırlama” hareketinin ilanından birkaç ay sonra yapılıyordu.

WEF’in bahsettiği “Büyük Sıfırlaması” açılımının önemli bir parçası olarak, “devrim” niteliğinde gerçekleşen, artan otomasyon ve dijitalleşmeyle artan işsiz kalan kitlelere ne olacağı sorusu da tüm dünya için en önemli gündem maddesi olmaya uzun bir süre daha devam edecek görünüyor. Dijital tabanlı ve merkez bankalarıyla ortak yönetilen yeni ekonomik sistemler de bu açılımların bir parçası. Bu tür dijital gözetim sistemleri, işsiz kitleleri kontrol etme yeteneğini de içeriyor. Bazı uzmanların Gözetim (Surveillance) Kapitalizmi adını verdiği bu yeni düzende dijital tekeller, bireyin yasa ve düzenlemelere uymaması durumunda, onun mali varlığını ve hizmetlere erişimini kapatabilir, tıpkı geçtiğimiz günlerde tüm dünyada milyonlarca insan tarafından deneyimlendiği gibi..

Merakla izlemeye ve deneyimlemeye devam ediyoruz..

Nurşen Yılmaz Erginsoy