Endüstri 4.0 ve Yalın Üretim

Endüstri 4.0 ile Yalın Üretim İlişkisi

Endüstri 4.0 teknolojileri sayesinde Yalın Üretim metodolojisinin yeni uygulamaları mümkün olabilecek:

Yalın Üretim çalışmalarının ana amacını düşünecek olursak, işletmelerde üretim ve hizmet sürecini israflardan arındırarak maliyetleri azaltmak, müşteri memnuniyetini arttırmak ve ilgili organizasyonlarda sürekli iyileşme vizyon ve olgunluğunu oluşturmak ve bunu yaşatmaktır. Bu amaçla; Tam Zamanında Üretim, Kaizen (sürekli iyileştirme), Sürekli Akış, Kanban (çekme sistemi), SMED (Single Minute Exchange of Dies), Üretken Bakım gibi Yalın Üretim teknikleri geliştirilmiştir.

Endüstri 4.0 açılımı ile gelen teknolojiler sayesinde ise çok sayıda fiziksel ve dijital teknoloji bir araya geliyor. Burada ise temel amaç, ilgili iş süreçlerinin değişimini & gelişimini sağlamanın yanında akıllı ve bağlantılı ürün kavramlarını ortaya çıkarıp gelir yaratıcı, hizmet temelli yeni olanaklar sunmaktadır.

Bu da Yalın Üretimde akıllı robotlar, sensörler, 3D yazıcılar, dronlar, gelişmiş veri depolama ve analiz sistemleri ve daha birçok teknolojinin kullanılmasıyla kaynak etkinliğini ve verimliliğini arttıracak, aynı zamanda şirketlerin rekabet gücünü daha üst seviyeye taşımaya katkı sağlayacaktır.

Endüstri 4.0, Yalın Üretime alternatif bir seçenek gibi görünebilir:

Endüstri 4.0 devrimi ile sunulan teknoloji ve bu sayede sunulan hizmetler (özellikle nesnelerin interneti gibi açılımlarla), otomasyon ve üretim teknolojilerinin etkinliğini anlık olarak görebilmeyi ve düzenli veri alışverişi ve gelecek işlem adımlarını tahminlemeyi sağlıyor. Ayrıca, sanal sistemler aracılığıyla ‘akıllı fabrika’ veya ‘karanlık (insansız) fabrika’ olarak isimlendirilen yapıların oluşumlarına yardımcı oluyor.

Bu açıdan, özellikle Kaizen merkezli çalışan organizasyonlar için, çalışma ortamında operasyonel işlemlerde israflardan kaçınan ve sürekli iyileştirme sonuçlarını gösteren, eş zamanlı olarak insan-çalışan yetkinliğinin gelişimini destekleyen bir ortam hazırlıyor. Sanal sistemlerin akıllıca kullanılması ile elde edilen verilerin Kaizen kültürü ile değerlendirilebilmesi ile organizasyonlar daha esnek ve verimli iş süreçleri yaratabilir. Kapasite ve kalite açısından da gelişim sağlayabilir. Burada, Endüstri 4.0 ve Kaizen bakış açısı iki noktada birleşmektedir: İsrafları sıfırlamak ve azaltmak. İkisi için de operasyonel verilerin, organizasyon hedeflerine giden yolda doğru şekilde rehberlik etmesi önemlidir.

Yalın Üretim bakış açısı ile yaklaşıldığında; TPM açısından önem taşıyan OEE, Kestirimci Bakım gibi performans belirleyicileri doğru işleyebilmesi için ilgili veri sinyallerinin zamanında ve doğru şekilde alınabilmesi bakım etkinliğini artırmada doğrudan etki sağlayacaktır. Bu gibi uygulamalara ek olarak, arızaların tahmini veya bakım konularını otomatik listeleyebilen makineler/araçlar, beklenmedik değişikliklere tepki verebilen sistemlerin bulunması, üretim etkinliği açısından oldukça önemlidir. Burada, işletmelerin amacı, operasyonel verileri izlemek ve anlık verileri görüp, kaynağında aksiyona geçebilmektir. Bu ve bunun gibi üretim etkinliği hedefleri için, Endüstri 4.0 teknolojilerinin sunduğu sanal uygulama desteklerine ihtiyaç yaratılmaktadır. Veriler, bu sayede, doğru şekilde toplanır, izlenir, gerçek zamanlı verisel iletişim kurulmasına izin verir. İletişim sonucu ile doğru planlama yapılması mümkün olabilecektir.

Endüstri 4.0 konusunun daha iyi anlaşılması ve Yalın-Kaizen uygulamaları ile desteklenmesi durumunda hayal edilen akıllı fabrikalara gerçek anlamda ulaşılabilecektir. Organizasyonlarda Yalın Kültürün üstüne yapılacak olan dijital geçiş ise bu sayede daha etkili olacaktır.

Yalın üretim, ürün ve proses karmaşıklığını azaltarak, Endüstri 4.0 teknolojilerinin verimli ve ekonomik kullanımını sağlar:

Yalın süreçler Endüstri 4.0’ın verimli ve ekonomik uygulanması için bir temel olarak kabul edilir. Endüstri 4.0 ile artan esneklik ise artan karmaşıklıkla başa çıkmaya yardımcı olur. Genel olarak bakıldığında, Yalın Üretim ve Endüstri 4.0’ın genel bir uyumluluğu görülmektedir.

Örnek olarak;

• JIT/JIS yöntemi Büyük Veri ve Veri Analiz tekniklerini uygular. Detaylı gerçek zamanlı süreç bilgisini analiz etme fırsatı, parametrelere dair bilgiler sağlar, trendleri tanımlamaya yardımcı olur ve üretim sistemi için kuralların çıkarılmasına izin verir.
• Kanban, kesintisiz malzeme tedarikini garanti altına almak için önceden tanımlanmış bir stok seviyesini koruyarak sürekli bir malzeme akışını korumayı amaçlar. Bu kapsamda, Endüstri 4.0, sürekli malzeme akışını sağlayabilmek adına, tahmini bakım eylemleri ve makine duruşları gibi sürelerin azaltılmasını destekler.
• Endüstri 4.0 ile öne çıkan Dijital İkiz kavramı, fiziksel nesnelerin simülasyonu ile oluşturulur. Bu sayede, yeni Kanban döngüleri, doğru öngörülerle planlanabilir ve mevcut üretim ortamına sorunsuz bir şekilde entegre edilebilir.

Yalın Üretim yöntemlerini uygulamadan Endüstri 4.0 teknolojilerini sistemlerinde kullanmak işletme verimini yükseltmeyebilecektir:

Yalın Üretim bir felsefedir ve bu felsefede israf, bilinen anlamının ötesinde ürün ya da hizmetin kullanıcısına herhangi bir fayda sunmayan, müşterinin fazladan bedel ödemeyi kabul etmeyeceği her şey anlamına gelir. Yalın Üretim, insanların üretim sürecinde sıkı entegrasyonu, sürekli iyileştirme ve atıklardan kaçınarak katma değerli faaliyetlere odaklanma ile ilgilidir.

Modern bilgi ve iletişim teknolojileri tarafından yönlendirilen Endüstri 4.0, bileşenlerin ve makinelerin akıllı hale geldiği ve iyi kanıtlanmış internet standartlarına dayanan standartlaştırılmış bir ağ yaklaşımıdır. Derinlemesine bakıldığında, yalın üretim yöntemleri ve Endüstri 4.0 teknolojilerinin birbirleriyle iç içe olduğu ve birbirlerini tetiklediği anlaşılmaktadır.

Endüstri 4.0 için bir temel olan Yalın Üretim Endüstri 4.0’ı tamamlarken, Endüstri 4.0’da Yalın Üretim sistemlerinin verimliliğini artırmaktadır. Endüstri 4.0, teknolojik gelişmeleri göz önünde bulundurarak Yalın Üretim sistemlerini tamamlayabilmekte ve belirli Endüstri 4.0 araçlarının ve yöntemlerinin entegrasyonu ile Yalın İlkelerin değişebileceği sonucuna varılabilir.

Konu ile ilgilenen kişilerin aşağıdaki çalışmaları incelemelerini öneririm:

• “Yalın Üretim Tekniklerinin Endüstri 4.0 Perspektifinden Değerlendirilmesi” (Mehmet Kursat Oksuz, Mahir Oner, Sultan Ceren Öner)
• “Endüsteri 4.0 ile Yalın Üretim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” (Aytaç Yıldız, Levent Uğur)

Nurşen Yılmaz Erginsoy