Kripto Paralar Gerçek Mi?

Bugün küreselleşmenin karşı konulamaz gücüne herkes inanıyor, öyle değil mi! Peki, Kripto Paraların gerçek para olup olmadığına?

Küreselleşme, sermayenin, ticaretin, hizmetlerin, bilginin veya üretimin, malların ülke sınırlarını aşarak serbestçe hareket etmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Ve geçtiğimiz uzun yıllar boyu olduğu gibi gelecekte de rekabeti artırmaya ve pek çok ülkede kar marjlarını düşürmeye devam edecek görünüyor.

Kitlesel ölçekte üretilen mamullerin maliyetlerindeki düşüş ve küresel ticaretin hacimce ciddi büyümesi; ticaret bloklarının, serbest ticaret alanlarının ve böylelikle de para birimi bölgelerinin oluşmasına ortam hazırladı. Diğer taraftan günlük hayatta para kullanımlarımıza baktığımızda, ortalama %10’u kayıt para formunda. Dijitalleşmenin birçok iş/operasyon süreçlerinde yaygınlaşması ile, dijital ödeme işlemleri de finansal şirketler üzerinden geçiyor. Bu şirketler aracılığıyla da küresel finansal sistemlere kapılar açılıyor ve özellikle Bitcoin‘in doğuşundan bugünlere geçen yaklaşık 10 yıllık süre zarfında binlerce farklı kripto para ortaya çıktı. Dünyanın finansal yeniliklere yön vermesi ve farklı kripto para ortaya çıktı. Dünyanın finansal yeniliklere yön vermesi ve modern teknolojileri benimsemesi ile ilgili de ciddi gelişmeler yaşanıyor. Bu yeniliklerin başında Kripto Para ve Blockchain geliyor.

Yakın zamanda takip ettiğim birkaç ilgili habere de değinmek isterim ki bu alandaki gelişmelerin ne denli gündemi meşgul ettiği daha net anlaşılsın:

• Alibaba kurucusu Jack Ma, kripto para birimlerinin finansal geleceğe olduğuna ve finansal özgürlük sağladığı için aramızda kalıcı olarak yer alacağını vurguluyor. Aynı zamanda, küresel olarak gerekli düzenlemelerin yapılması ve kullanılabilir olması ile dünya ekonomik istikrarını için önemli olduğunu söylüyor.
• Çin, kendi merkez bankası kripto para birimini oluşturdu. İlk resmi dijital para da böylece çıkmış oldu.
• FED başkanı Jerome Powell, merkez bankası destekli dijital para konusunda acele etmeyeceklerini söyledi.
• Twitter CEO‘su Jack Dorsey‘de Bitcoin’e, özellikle sistemsel modelden kaynaklı ve herhangi bir kişi veya kuruluştan bağımsız olarak yürümesi, etkilenmeyen temel bir internet teknolojisi olduğu için tutku duyduğunu söylüyor.
• Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından geçtiğimiz günlerde Twitter üzerinden yapılan ankette, dijital para birimlerinin gerçekten para olup olmadığı soruldu. Çevrimiçi ankete yaklaşık 95 bin kişi katılırken, %80 oranında ‘Evet’ cevabı alındı.
• Facebook, JP Morgan gibi devlerin de olduğu köklü şirketler de mevcut müşterilerine sunmak üzere kendi dijital para projeleri üzerine çalışıyor. Facebook, geçtiğimiz yıl duyurduğu “küresel ödeme sistemi” Libra projesini, aralarında Uber, Spotify ve Visa’nın da bulunduğu bir koalisyon ile yönetmeyi amaçlıyordu. Proje yasal zeminin yerleşmemiş olması gerekçesiyle şimdilik askıya alınmış olsa da, gelecekte bu şirketlerin kendi dijital para birimlerini çıkarmalarını engellemek mümkün gözükmüyor. (CNNTurk haberine buradan ulaşabilirsiniz.)

Ülkeler dijital para birimleri yaratma yolunda hızla ilerlemeye devam ederken, kişilerin değerlendirmelerine yardımcı olmak için 174 IMF üyesinin merkez bankası yasaları gözden geçirildi ve yasal olarak dijital para ihraç edilip edilemeyeceği değerlendirildi. Çıkan sonuçlara göre de, gerçekte, dünyadaki merkez bankalarının %80’ine yakınının, mevcut yasaları uyarınca dijital para birimi ihraç etmelerine izin verilmiyor ya da yasal çerçeve net değil. Yasal olarak dijital para birimi ihraç edilmesine 40 kadarının izin verdiği açıklandı.

Bunlar sadece burada bahsedebileceğim dünyadaki gelişmelerden takip edebildiklerimden birkaçı..

Son zamanlarda sosyal medya kanalları aracılığıyla sıklıkla gündeme gelen, teknoloji devi şirketlerin kişisel verilerin izlenmesi / korunması ile ilgili yaşadığı sıkıntıları veya kullanıcılarda soru işaretleri oluşturduğu gelişmeleri düşündüğümde; bu gibi şirketlerin stabil kripto paraların üzerinde ortaya çıkaracağı bir tekelleşme hali olup olmayacağı ciddi bir tehdit gibi görünüyor. Aynı zamanda kullanıcı verilerinin kötüye kullanımı ile ilgili herhangi bir engel veya küresel, hukuki bir düzenleme de bulunmuyor. Benzeri çerçevede bakıldığında gerekli çözümlerin ve düzenlemelerin nasıl bir etki uyandıracağı da kullanılması veya yaygınlaştırılması sürecinde ciddi soru işaretlerini beraberinde getiriyor.

Bu ve buna benzer uygulama noktasında sorular akılları kurcalarken kripto paralara olan talebin artışına merkez bankaları ve düzenleyici otoritelerin nasıl tepki vereceğini merakla takip edeceğim.

Dünyada Kripto Paralar veya Blockchain uygulamalarının yaygınlaşmasının getireceği fırsat ve tehditler göz önünde bulundurulduğunda sizce önümüzdeki yıllar ne gibi gelişmeler bekliyor, ne gibi çözümler hayata geçirilebilir?

Nurşen Yılmaz Erginsoy

* Kripto Para veya Blockchain ile ilgili merak edebileceğiniz bir takım soruların cevapları olabileceğini düşünerek, bir zamanlar uzun bir süre bünyesinde çalıştığım Garanti Bankası’nın yayınladığı bilgilendirici bir içeriği buraya bırakıyorum.

* Aynı zamanda, IMF tarafından Twitter üzerinden sunulan anket sonrasında paylaşılan süreci destekleyici / açıklayıcı içeriğe de buradan ulaşabilirsiniz.